Η επίμονη λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) αποτελεί την κυριότερη αιτία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και της πρόδρομης ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας (CIN). Η πλειονότητα των περιστατικών παγκοσμίως αποδίδεται στην παρουσία του HPV. Μέχρι σήμερα, έχουν χαρακτηρισθεί 118 διαφορετικοί υπότυποι του ιού . Ωστόσο, μόνο μία υποομάδα 13-18 υπότυπων θεωρείται υψηλού κινδύνου (HR) για την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και των πρόδρομων αλλοιώσεων του. Παρόλο που η επίμονη λοίμωξη από υπότυπους HR HPV είναι απαραίτητη αιτία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ένα πολύ μικρό ποσοστό των λοιμώξεων εξελίσσεται στη σχετική νόσο. Η σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη από HPV είναι εξαιρετικά συχνή και εκτιμάται ότι ένα ποσοστό >75% όλων των γυναικών θα μολυνθούν από τον ιό σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Ωστόσο, η πλειονότητα αυτών θα εμφανίσουν αποτελεσματική ανοσοαπόκριση και η λοίμωξη θα θεραπευτεί σε 6-24 μήνες, χωρίς μακροχρόνιες συνέπειες για την υγεία.
Στις αναπτυγμένες χώρες όπου εφαρμόζονται προγράμματα ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, το Tεστ ΠΑΠ θεωρείται κύριο μέσο για την ανίχνευση πρώιμων πρόδρομων αλλοιώσεων της ασθένειας. Το γεγονός αυτό, συμβάλλει, δραστικά στη μείωση του ποσοστού θνησιμότητας από τη συγκεκριμένη νόσο. Σήμερα η μοριακή ανίχνευση του γενετικού υλικού του ιού αποτελεί μία μη επεμβατική μέθοδο για τον προσδιορισμό της τραχηλικής λοίμωξης από τον HPV. Η εφαρμογή της εν λόγω εξέτασης είχε ως συνέπεια την αύξηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων ελέγχου ανιχνεύοντας πρώιμα τις αλλοιώσεις υψηλού κινδύνου σε γυναίκες. Επιπλέον, εμφανίζει επιβεβαιωμένα υψηλότερη ευαισθησία συγκριτικά με το τεστ ΠΑΠ για την ανίχνευση των συχνότερα εμφανιζόμενων υποτύπων HPV HR (με ταυτόχρονο διαχωρισμό των στελεχών 16 και 18) παγκοσμίως και για το λόγο αυτό, συνιστάται και εφαρμόζεται σε ορισμένα προγράμματα ως πρωτογενής έλεγχος πρώτης γραμμής.
